Store toppar og lange turar er Leirdalen sin mest kjende forse, moderat bratt terreng og store snømengder gjer Leirdalen til eit sikkert val på topptur.
Noregs største skibakke ligg i Leirdalsfjella. Dette er gjerne ein dryg påstand, men kva fjell i kongeriket med så lett tilgjenge kan gje plass til fleire svingar enn dei flotte fjella sør for Tunsbergdalsvatnet?
Hest og Asbjørnsnosi er dei store klassikarane, men kortare turar er vel så bra for skikøyringa sin del. Skogen og småterrenget i Leirdalen gjev bratte, leikne linjer og nedsnødd storsteina ur.
Puter med andre ord. Leirdalen nyt godt av snøbyger frå kysten i nesten like stor grad som Sogndalsdalen samstundes som innlandsklimaet syter for snø når det regnar lengre ute.
Her er ein av dei tidlegaste stadane ein kan gå langrenn på Vestlandet og i heile Noreg på hausten. Flotte løyper snirklar seg mellom småbruka under dei kvite toppane.
Skiløypene vert køyrt opp ofte grunna snøfall i tide og utide, og skispor i fjellet finn ein heile skisesongen. Men slapp av, i fjellet vert aldri snøen oppkøyrt!
Toppane mellom Asbjørnsnosi og Såta har vorte vitja også frå vest, frå Veitastrondi. Store skålformer, lange ryggar og skredlaup dannar denne sida ned mot Veitastrondvatnet, med bakkar utan slake opphald 1500 høgdemeter lange.
Komme dit: Ta av mot Leirdalen etter Leirmo og brua over Leirdøla. Køyr til det det byrjar å flate ut og til du ser busetnaden i Leirdalen. Sjå etter bomvegen som går ned mot venstre, og betal her.
Køyr så langt det er brøyta, men pass på at du ikkje køyrer inn i oppkøyrt langrennsløype! Mest truleg kjem ein forbi Moen og fjellstølen. Stopp der løypa startar.
Tilkomsten inn til dammen frå hovudvegen varierer og kjem an på snøtilhøve, idrettslag og lokale eldsjeler sin innsats.
Geografisk strekkjer Jostedalen seg 4 mil frå Gaupne i sør og til Styggevatnet i nord. Lokalt følgjer stadnamnet likevel den gamle kommunegrensa ved Haukåsgjølet.
Leirdøler og vigdøler reknar seg vanlegvis ikkje som jostedøler, og snakkar heller ikkje jostedalsdialekt. Her har vi likevel samla desse sørlege hengjedalføra i kapittelet om Jostedalen.
Etter som ein køyrer framover Jostedalen vert avstanden til nasjonalparkane på både sider mindre og mindre, Jostedalsbreen nasjonalpark i vest og Breheimen i aust.
Bygda er altså omringa av verna natur, relativt høge fjell og store og små brear. Breane fortel oss at det snøar mykje i fjellet lokalt. Nærleiken til den største breen på Europa-kontinentet gjev ein lang vinter.
På Gjerde 200 meter over havet er snønormalen over ein meter i starten av april, og så aukar det på oppover fjella til metervis med snø i høgda.
Svært store snøfall på 30-40 cm er det normalt sett få av, men sjeldan mildver og regn gjer at snøen byggjer seg opp jamnt og trutt utover vinteren.
Det vil og seie og at kvaliteten på snøen er jamn, det går gjerne 3-4 månader mellom skarelaga.
Anleggsvegane frå kraftutbygginga på 80-talet brånar fram litt etter litt utover våren og gjev tilgang til Vanndalen, Geisdalen og Styggevatnet. Dette gjev Jostedalen ein lang skisesong.
Draumen er å ha råd til å brøyte vegane tidlegare på våren, då vil Jostedalen kunne by på meir skiareal i mai/juni enn til dømes Trollstigen.
Om vårtrafikken på ski aukar kan det verte ein realitet. Skiturar kan vere eventyr som er uvisse og spanande. Om ein veit alt på førehand kan ein miste noko på vegen.
Det har vorte gått på ski mange stader i Jostedalen, og spesielt i Vanndalen og Leirdalen er det skilinjer i prinsippet overalt. Les gjerne mellom linjene og stå på ski mellom linjene.
Komme hit: Bygdesenteret Gjerde ligg midt i dalen, omlag 30 minutt køyring nordover frå Gaupne, ein time frå Sogndal og om lag ein time og 20 minutt frå flyplassen i Sogndal, Haukåsen.
Køyreturen til Leirdalen er 20 minutt kortare.
Overnatting: Det er to vinteropne overnattingsstader; Jostedal Hotell (jostedalhotel.no) eller på hytter på Jostedal Camping (jostedalcamping.no). Dei ligg begge på Gjerde, rett ved butikken.
Guiding: FimbulJostedal (fimbuljostedal.no) held til i Jostedalen.
Kart: Norge-serien 1:50.000 dekker Jostedalen: Sogndal 10053: Leirdalen, Vigdalen og Sogn skisenter, Jostedalsbreen 10063: Myri, Krundalen, Styggevatnet
Allerede abonnent?
Kjøp abonnement og få tilgang til artikkelen.
Alle abonnement gir full tilgang til hele vårt digitale univers. Det inkluderer Fri Flyt,
Terrengsykkel, UTE, Klatring, Landevei og Jeger sine nettsider og e-magasin.
1 måned
Digital tilgang til 6 nettsider
Papirutgaver av Fri Flyt
139,-
per måned
3 måneder
Digital tilgang til 6 nettsider
2 utgaver av Fri Flyt Magasin
119,-
per måned
12 måneder
Digital tilgang til 6 nettsider
8 utgaver av Fri Flyt Magasin
99,-
per måned
Abonnementet fornyes automatisk etter bindingstiden. Si opp når du vil, men senest før perioden utløper.
Friflyt.no har daglig dekning av det som skjer i skianlegg og toppturområder, og vi dekker debatter og dilemmaer om alt fra snøskred til klimaendringer. Om sommeren skriver vi om aktiviteter skifolk er opptatt av når det ikke er snø på bakken, som vannsport og sykkel.
På friflyt.no finner du også Fri Flyt sine skitester og mer enn 750 guider til toppturer.